Adaptogeny

Adaptogeny – co to takiego?

Terminem adaptogeny określa się substancje aktywne, zawarte w niektórych roślinach czy grupach roślin. Zgodnie z nazwą, mają one właściwości adaptogenne - według piśmiennictwa mogą wpływać na zwiększenie odporności na stres oraz pozwalają utrzymać właściwą równowagę organizmu. Jedną z ich cech jest także zmniejszanie odczuwania zmęczenia, dzięki czemu są w stanie stymulować organizm do dalszego działania.
Adaptogeny według piśmiennictwa wykazują właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne i anaboliczne. Dzięki tym cechom w dużej mierze znajdują zastosowanie wśród osób amatorsko uprawiających sport oraz wśród zapalonych sportowców i osób aktywnych fizycznie.

Właściwości adaptogenów

Wspomniane wyżej cechy to nie jedyne właściwości, które wyróżniają adaptogeny i sprawiają, że substancje te stają się coraz popularniejsze. Te substancje aktywne pochodzenia roślinnego mogą chronić również wątrobę i pomagać utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi. Poza tym mogą działać przeciwmiażdżycowo, wspomagać procesy myślowe, a także wspierać właściwy metabolizm i dodatkowo mają wpływ na zwiększenie odporności naszego organizmu.

Istotną zaletą adaptogenów - w przeciwieństwie do kofeiny czy nikotyny, będących substancjami stymulującymi - jest normalizowanie pracy organizmu. Co to oznacza? Zażywając kawę lub nikotynę dostarczamy do naszego ciała chwilowy skok energetyczny, sięgając po adaptogeny - unikamy uzależnienia, zmniejszamy natomiast zmęczenie i umożliwiamy wysiłek fizyczny przez dłuższy czas. Co więcej, substancje te są nietoksyczne, a to oznacza, że nie powodują negatywnych skutków ubocznych dla zdrowia psychicznego lub fizycznego.

Jakie rośliny adaptogenne wyróżniamy?

Lista roślin adaptogennych jest długa, warto jednak zwrócić uwagę na te rośliny, które najczęściej znajdują zastosowanie jako adaptogeny dla sportowców. Wśród nich znajdują się między innymi Ashwagandha, Bacopa, Kudzu oraz popularny od lat w naszym kraju Żeń-szeń.

Ashwagandha

Ashwagandha, znana także jako Witania ospała (lub - potocznie - indyjski Żeń-szeń) to roślina, która należy do krzewów z rodziny psiankowatych. Zawarte w niej związki, określane witanolidami, mają właściwości antynowotworowe i przeciwbakteryjne, ponadto hamują podział komórek podczas mitozy i obniżają ciśnienie wewnętrzne krwi. Z tego powodu ashwagandha polecana jest przede wszystkim w przypadku zmęczenia, problemów z koncentracją oraz w okresach stresu.

Bacopa

Bacopa drobnolistna to pochodząca z Indii roślina adaptogenna, która stosowana jest od lat w leczeniu bezsenności lub padaczki oraz jako substancja znosząca stany lękowe i uspokajająca. Usprawnia ona pracę mózgu, wspiera proces uczenia się, polepsza pamięć oraz zwiększa zdolności koncentracyjne. Wykazuje także właściwości przeciwdrgawkowe.

Kudzu

Korzeń kudzu, czyli opornika łatkowatego przede znajduje zastosowanie w zwalczaniu nudności, migren, gorączki, grypy i cukrzycy. Roślina ta wpływa na obniżenie podwyższonego ciśnienia krwi, może także być stosowana w celu złagodzenia dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Dzięki obecnym w kudzu flawonoidom poleca się stosowanie tego adaptogenu osobom wykazującym uzależnienie od alkoholu, ponieważ ogranicza ona ilość wypijanego alkoholu. Kudzu ponadto łagodzi objawy menopauzy i zapobiega rozwojowi nowotworów w organizmie.

Żeń-szeń

Żeń-szeń właściwy od wieków stosowany jest na całym świecie jako roślina, która wspomaga siły witalne organizmu. Znany także w Polsce nie od dziś, pomaga w utrzymaniu sprawności seksualnej oraz umysłowej, a także właściwej energii i witalności organizmu. Dodatkowo przyczynia się do zmniejszenia uczucia znużenia i zmęczenia. Bez cienia wątpliwości można powiedzieć, że to jedna z najpopularniejszych roślin adaptogennych, wykorzystywanych do zwiększenia sprawności organizmu.