Co to są węglowodany ?

Węglowodany (sacharydy) to związki organiczne zbudowane z węgla, wodoru i tlenu, w których stosunek wodoru do tlenu jest identyczny jak w wodzie. Występują w przyrodzie jako cukry proste (np. glukoza, fruktoza, galaktoza) oraz ich polimery: oligosacharydy (np. laktoza, sacharoza, maltoza) i polisacharydy (np. ß-glukan, celuloza, glikogen, skrobia, pektyna). Cukry proste zawierają 3-7 atomów węgla w cząsteczce, oligosacharydy z kolei zbudowane są z 2-10 cukrów prostych i powstają najczęściej w wyniku częściowego rozpadu wielocukrów, natomiast polisacharydy składają się z więcej niż 20 monosacharydów.

Węglowodany z punktu widzenia żywienia dzielimy na przyswajalne (glukoza, galaktoza, fruktoza, sacharoza, sorbitol, laktoza, maltoza, maltodekstryny, skrobia) oraz nieprzyswajalne (zasadniczy składnik błonnika pokarmowego – np. fruktooligosacharydy, skrobia oporna, pektyny, inulina). Wspomniany podział opiera się głównie na podatności węglowodanów na trawienie w przewodzie pokarmowym człowieka oraz na tym jaki efekt glikemiczny, a więc wzrost poziomu glukozy we krwi wywołują po spożyciu.

Węglowodany przyswajalne

Są trawione oraz wchłaniane w jelicie cienkim człowieka i po spożyciu podnoszą stężenie glukozy we krwi. Wyróżniamy także węglowodany łatwo przyswajalne (mono- i disacharydy), które po spożyciu szybko się wchłaniają i błyskawicznie podnoszą poziom cukru we krwi.

Węglowodany nieprzyswajalne

(polisacharydy nieskrobiowe) z kolei nie podnoszą stężenia glukozy we krwi, ponieważ nie są trawione i wchłaniane w przewodzie pokarmowym człowieka.

Najbogatszym źródłem węglowodanów w pożywieniu jest cukier rafinowany, miód, syropy (65-100 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu), owoce suszone (62-89 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu), produkty zbożowe (54-88 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu), słodycze (40-98 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu), pieczywo cukiernicze i półcukiernicze (pierwsze 25-77 g, drugie 60-73 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu) oraz przetwory owocowe (21-64g węglowodanów ogółem na 100 g produktu) i nasiona roślin strączkowych (14-62 g węglowodanów ogółem na 100 g produktu).

Węglowodany w organizmie człowieka pełnią wiele istotnych funkcji, z których najważniejszą jest dostarczanie energii, ponieważ tylko w niewielkim stopniu może być magazynowana (węglowodany stanowią przeciętnie ok. 1% masy ciała). Uważa się, że w diecie zdrowego człowieka węglowodany powinny stanowić 45-65% energii.

Rekomendowane produkty: