Suplementy dla fighterów – Fight Club Activlab – ZEN – regeneracja na najwyższym poziomie

Postanowiliśmy postąpić serię tekstów traktujących o wsparciu suplementacyjnym organizmu sportowca. Marka Activlab wprowadziła na rynek specjalną linie suplementów diety - dedykowaną właśnie tej wyjątkowej grupie sportowców. W cyklu krótkich tekstów postaram się rzeczowo i zrozumiale wyjaśnić co w nich drzemie i czego możemy się spodziewać wprowadzając je do swojego planu żywieniowo-suplementacyjnego.

Na pierwszy ogień wziąłem swojego ulubieńca regeneracyjnego – ZEN – środek kompleksowy, mający maksymalizować regenerację śródsenną, wspomagać zasypianie, pogłębiać i nieco wydłużać czas snu, ograniczając jednocześnie ryzyko wybudzeń. Co w nim drzemie i jak wpływa na organizm?

 

Znany pewnie wszystkim kompleks ZMA to pierwszy z godnych uwagi składowych:

• Magnez – pierwiastek uczestniczący w ponad 600 rozmaitych reakcjach enzymatycznych, regulujący m.in. metabolizm energii i syntezę białek (w tym białek mięśniowych!), działa przeciwzakrzepowo, czynnie uczestniczy w procesie skurczu mięśnia, katalizuję reakcję utleniania, przyspieszając pozyskiwanie energii z węglowodanów. Działa nieco wyciszająco, hamuje agresję, może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Niedobory magnezu to nie tylko skurcze, ale także hipokalcemia (niedobory wapnia) i w efekcie pogłębiające się zaburzenia pracy mięśni oraz osłabienie struktury kości, zwiększona męczliwość oraz możliwe występowanie objawów depresyjnych, tężyczki, czy nawet drgawek
• Cynk – kolejny bardzo istotny składnik enzymów człowieka. Ważny czynnik w procesie gojenia się ran i regeneracji. Wzmaga syntezę białek mięśniowych, a także syntezę insuliny, testosteronu oraz hormonu wzrostu. Bierze udział w syntezie kolagenu. Niedobory cynku w prostej linii prowadzić mogą do niedoboru androgenów, a w konsekwencji spadku formy sportowej. Osłabienie procesu syntezy kolagenu, rekonwalescencji powysiłkowej i gojenia się ran/kontuzji również nie są sprzymierzeńcem zawodnika
• Witamina B6 – pirydoksyna – w kontekście sportu jej głównym zadaniem jest usprawnienie procesu glukoneogenezy, czyli powstawania glukozy – podstawowego paliwa w organizmie. Niedobory prowadzić mogą do problemów skórnych oraz drgawek, a także spowolnienia procesu resyntezy glikogenu

Jak widać – składowe dobrane nieprzypadkowo. Odpowiednia podaż magnezu zapewnia prawidłowa pracę mięśni i pozwala na wyciszenie, cynk natomiast zapewnia funkcjonowanie układu hormonalnego. Każde z powyższych bierze udział w procesach energetycznych wpływając na poprawę wyników sportowych, wspomagają także syntezę białek mięśniowych co czyni je niezwykle istotnymi w diecie sportowca.

 

Kolejnym składnikiem jest DAA – kwas D-asparaginowy, aminokwas odgrywający kluczowa rolę w układzie neuroendokrynnym. Suplementacja DAA u osób z wyjściowo zaniżonym poziomem testosteronu już po 12 dniach może przynieść aż 42% wzrost jego stężenia! W tym przypadku wzrost może sięgnąć także hormonu luteinizującego (LH). W przypadku osób z wyjściowo wysokim poziomem testosteronu niestety efekt ten nie będzie możliwym do osiągnięcia. Istotnym w przypadku tej składowej jest nie stosowanie zbyt wysokich dawek (rzędu 6g/d), gdyż nadmierna konsumpcja mogła by spowodować odwrotny do zamierzanego efekt.

L-tryptofan to kolejny bohater występujący w ZEN. Jest to aminokwas – prekursor w procesie powstawania głównego ludzkiego hormonu snu – melatoniny. W procesie metabolizmu powstają z niego także serotonina i 5-HTP(5-hydroksy L-tryptofan), jak również adrenalina i dopamina. O ile suplementacja tym ostatnim, mimo iż popularna wydaje się być nie w pełni bezpieczna, o tyle dostarczanie rozsądnych dawek tryptofanu niesie za sobą szereg korzyści. Do czego więc służy nam tryptofan? Między innymi uczestniczy w endogennej produkcji witamin B₃.

Tryptofan oraz jego pochodne to związki, które biorą udział w odczuwaniu bólu – ich niedobór zwiększa podatność na ból. Niedobory dodatkowo zwiększają ryzyko wystąpienia lub pogłębienia depresji – poprzez pogłębiające się zaburzenia hormonalne, wystąpienia stanów lękowych, nadmiernej irytacji oraz odczuwania przygnębienia. Finalnie, poprzez uczestnictwo w syntezie melatoniny, dostępność tryptofanu warunkuje również jakość, długość i komfort snu.

Melatonina – jak padło wcześniej, to podstawowy hormon snu, regulujący rytmy dobowe i zapewniające nam prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego. Przyspiesza proces zasypiania, wydłuża czas trwania snu, pogłębiając go i zapewniając lepszą regenerację. Znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu problemów ze snem zarówno u osób pracujących w systemie zmianowym, podróżujących pomiędzy strefami czasowymi (syndrom Jet-lag), jak również u tych narażonych na silne natężenie oświetlenia (światło niebieskie wpływa supresyjnie na produkcje melatoniny przez co długie posiadówki z komputerem/tabletem/smart fonem przez snem mogą pogłębiać problemy z zaśnięciem). Melatonina jest również bardzo silnym przeciwutleniaczem, działającym zarówno w środowisku wodnym, jak i tłuszczowym, działając antyoksydacyjnie i przeciwnowotworowo.

Ashwagandha to ostatni z opisywanych dziś składowych. Adaptogen zdobywający rzesze zwolenników zarówno wśród sportowców, osób zestresowanych, jak i wśród naukowców. Po przeanalizowaniu doniesień naukowych – nie można się dziwić!

By substancja mogła zostać zakwalifikowana jako adaptogen musi wykazywać konkretny wpływ na organizm i posiadać pewne właściwości:

• Działać niespecyficznie
• Poprawiać odporność na bodźce biologiczne (bakterie, grzyby, wirusy), chemiczne (trucizny, alkohol, zanieczyszczenia środowiska) oraz fizyczne działające szkodliwie na organizm (zmiany temperatury, niedostatek tlenu, wzmożony hałas i wibracje)
• Normalizować procesy fizjologiczne przebiegające w organizmie (przede wszystkim wpływając na nie dzięki regulacji pracy systemu neuroendokrynnego)
• Nie wywierać jakichkolwiek szkodliwych działań i nie zaburzać prawidłowej pracy ustroju

W skrócie – adaptogen musi być nieszkodliwy i bezpieczny, a dodatkowo wpływać korzystnie na pracę organizmu.

Czego możemy się spodziewać po suplementacji ashwagandhą?

Przede wszystkim redukcji stresu, uspokojenia, ułatwienia zasypiania i obniżenia nadmiernego stężenia kortyzolu – hormonu stresu. Dodatkowo stosując ashwagandhę spodziewać się możemy normalizacji poziomu lipidów i glikemii, poprawy pamięci i koncentracji , a także p[protekcyjnego wpływu na tkanki organizmu (jest przeciwutleniaczem, działa także przeciwwirusowo i przeciwstarzeniowo) , ze szczególnym naciskiem na protekcje wątroby!

Pamiętajmy jednak - ashwagandha to suplement, a nie lek, więc i skutki będą mniej rewolucyjne

Reasumując – kompleks składników zawarty w ZEN dobrany jest nieprzypadkowo, a każdy ze składników wykazuje pozytywny wpływ na organizm. Osobiście odczuwam zdecydowaną różnicę w długości i jakości snu po stosowaniu i z czystym sumieniem polecam!:)

Literatura:

1. Olszkiewicz J. Zaburzenia koncentracji i nadpobudliwość to uleczalne choroby cywilizacji. Warszawa, ss, 47. 1996.
2. Olszkiewicz J. i in. The deficyt of magnesium and the superexcitability In children with psychosomatic troubles. 17^th Europ. Conf. on Psychosomatic Research, Margburg, Abstracts. 156. 1988.
3. Heleniak G. i in. Leczenie niefarmakologiczne nadciśnienia tętniczego – modyfikacja żywienia. Część II. Składniki mineralne: sód, potas, wapń i magnez w diecie osób z nadciśnieniem tętniczym. Nadciśnienie tętnicze. 6, 2, 123-132. 2002.
4. De Baaij JH. i in. Magnesium in man: implications for health and disease. Physiol Rev. Jan, 95, 1, 1-46. 2015.
5. Bojarowicz H., Dźwigulska P. Suplementy diety. Część II. Wybrane składniki suplementów diety oraz ich przeznaczenie. Hygeia Public Health. 47, 4, 433-441. 2012.
6. Dymkowska-Malesa M., Walczak Z.: Suplementacja w sporcie. Nowiny lekarskie. 2011, 80, 3, 199-204.
7. Greenwood M., Cooke M., Ziegenfuss T., Kalman D., Antonio J.: Nutritional supplements in sport and exercise. Springer. 2015
8. Matwiejuk A.: Składniki mineralne (makro- i mikroelementy i ich znaczenie w żywieniu sportowców. Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku. 2009, 97-99.
9. Andrén-Sandberg A.: Encyclopedia of anti-doping. In an era of evidenced based medicine. - http://pilarmartinescudero.es/MayoJunJulio2015/Encyclopedia_of_anti-doping_2006-2013.PDF
10. Melville G.W., Siegler J.C., Marshall P.W.: Three and six grams supplementation of d-aspartic acid in resistance trained men. J Int Soc Sports Nutr. 2015,12,15.
11. Topo E, Soricelli A., D’Aniello A., Ronsini S., D’Aniello G.: The role and molecular mechanism of D-aspartic acid in the release and synthesis of LH and testosterone in humans and rats. Reprod Biol Endocrinol. 2009, 7, 120.
12. Keszthelyi D, Troost F, Masclee A: Understanding the role of tryptophan and serotonin metabolism in gastrointestinal function. Neurogastroenterol. Motil. 2009, 21, 1239–1249.
13. Turner E, Loftis J, Blackwell A: Serotonin a la carte: Supplementation with the serotonin precursor 5-hydroxytryptophan. Pharmacol. Ther. 2006, 109, 325–338
14. Kaneez F, Arshad S: The metabolism of serotonin in neuronal cells in culture and platelets. Exp. Brain Res. 2007 183, 411–416.
15. Harbottle L, Schonfelder N: Nutrition and depression: a review of the evidence. J Ment Health. 2008, 17, 6, 576–587.
16. Grabska-Kobyłecka I, Nowak D: Sen, bezsenność I jej leczenie – krótki przegląd aktualnej wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem ziołolecznictwa. Pediatr Med. Rodz. 2014, 10, 3, 270-277.
17. Jankowski A., Długosz E., Gadomska-Nowak M., Laraki N.: Rhodioa Rosea – roślina o działaniu adaptogennym. Nowe możliwości w walce ze stresem i chorobami cywilizacyjnymi. Farmaceutyczny Przegląd Naukowy. 2007, 6, 10-14.
18. Scarfiotti, C., F. Fabris, B. Cestaro and A. Giuliani, 1997. Free radicals, atherosclerosis, ageing and related dysmetabolic pathologies: Pathological and clinical aspects. Eur. J. Cancer Prevention, 6: S31-S36.
19. Andallu, B. and B. Radhika, 2000. Hypoglycemic, diuretic and hypocholesterolemic effect of winter cherry (Withania somnifera, Dunal) root. Indian J. Exp. Biol., 38: 607-609.
20. Naidu, P.S., A. Singh and S.K. Kulkarni, 2006. Effect of Withania somnifera root extract on reserpine induced orofacial dyskinesia and cognitive dysfunction. Phytotherapy Res., 20: 140-146.
21. Harikrishnan, B., P. Subramanian and S. Subash, 2008. Effect of Withania somnifera root powder on the levels of circulatory lipid peroxidation and liver marker enzymes in chronic hyperammonemia. E-J. Chem., 5: 872-877.

 

Paweł Szewczyk- magister dietetyki specjalizujący się w żywieniu sportowców. Dietetyk zawodników Kadry Polski i Mistrzów Europy. Uczestnik i prelegent szkoleń, konferencji i seminariów na terenie całego kraju. Wykładowca w Państwowej Medycznej Wyższej Szkole Zawodowej w Opolu oraz Instytucie Psychodietetyki we Wrocławiu. Na co dzień zajmuje się profesjonalnym poradnictwem w zakresie żywienia oraz suplementacji, publikuje naukowo i popularnie oraz szkoli sportowców i dietetyków.

Autor bloga: szewczykpassion.wordpress.com

Więcej informacji w zakładce wykształcenie i doświadczenie https://szewczykpassion.wordpress.com/wyksztalcenie/