Układ kostny człowieka można porównać do maszyny. Jest zbudowany z wielu różnych części, które są idealnie dopasowane do siebie po to, aby tworzyć zgraną całość. Aby ta maszyna mogła dobrze działać, musi być ona odpowiednio naoliwiona. W kośćcu człowieka rolę oleju pełni maź stawowa, która jest produkowana przez błonę stawową. Jest ona niezdolna do regeneracji, przez co pod wpływem eksploatacji i upływu lat przestaje ona spełniać swoje podstawowe zadanie. Co zatem zrobić w sytuacji, gdy kolana zaczynają odmawiać posłuszeństwa? W dzisiejszym wpisie omówimy jedno z najskuteczniejszych rozwiązań tego problemu - czyli suplementowanie kwasu hialuronowego na stawy.
Wpływ kwasu hialuronowego na stawy
Kwas hialuronowy to organiczny związek chemiczny, klasyfikowany jako polisacharyd z grupy glikozoaminoglikanów. Występuje on naturalnie w ludzkim organizmie i odgrywa bardzo ważną rolę w budowaniu struktury skóry właściwej. Kwas hialuronowy wiąże bowiem wodę - jedna jego cząsteczka jest w stanie związać nawet 250 cząsteczek H2O. Dzięki jego niezwykłym właściwościom ludzka skóra jest odpowiednio nawilżona, a przy tym naciągnięta i jędrna. Z upływem lat jednak zdolność organizmu do produkcji kwasu hialuronowego stopniowo słabnie, co skutkuje pogorszeniem się stanu cery. Staje się ona pozbawiona blasku i wiotka, co prowadzi do powstawania pierwszych zmarszczek. Wówczas mowa już o występowaniu skóry dojrzałej, która jest typowa dla osób po 40 roku życia.
Przyjęło się, że kwas hialuronowy jest automatycznie kojarzony z kosmetyką i dermatologią. Niewiele osób wie jednak o tym, że substancja ta jest także głównym składnikiem wcześniej wspomnianej mazi stawowej. Kwas hialuronowy - w odpowiednim stężeniu - sprawia, że maź stawowa staje się bardziej lepka, dzięki czemu do chrząstek stawowych dociera więcej wartości odżywczych. To natomiast przekłada się na lepszą funkcjonalność kośćca. Odpowiednio nawilżone i odżywione stawy działają znacznie płynniej i swobodniej, co przekłada się na wyższą odporność na wysiłek fizyczny. Kwas hialuronowy pełni także rolę buforu mechanicznego - chroni komórki stawów przed zgniataniem niczym płynna poduszka powietrzna. Dzięki temu stawy lepiej tolerują aktywność fizyczną i mniej bolą podczas jej wykonywania.
Jak już jednak wcześniej wspomniano, błona stawowa - czyli wewnętrzna warstwa torebki stawowej - to tkanka niezdolna do regeneracji. Oznacza to, że z upływem lat lub pod wpływem intensywnej eksploatacji zaczyna ona bezpowrotnie zanikać. Wraz ze ścieraniem się błony stawowej zmniejsza się także naturalne nawilżenie stawów w postaci mazi stawowej. Nieosłonięte chrząstką zakończenia kości zaczynają ocierać się o siebie nawzajem, co natomiast wywołuje dyskomfort. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, wycieranie się błony stawowej nie jest problemem jedynie osób starszych. Ból kolan, łokci, kostek i barków to w końcu nieodzowny element wielu dziedzin sportowych - np. biegania, kulturystyki, tenisa, lekkoatletyki lub koszykówki. Często jest to objaw przeciążenia stawów, który mija po kilku godzinach lub dniach. Co jednak, jeśli ból staje się coraz bardziej dokuczliwy? Może być to wczesny objaw ścierania się błony stawowej. Wówczas warto pomyśleć o suplementacji kwasu hialuronowego na stawy.
Metody suplementacji kwasu hialuronowego na stawy
Na rynku aptecznym można znaleźć wiele różnych preparatów na stawy z kwasem hialuronowym. Mowa tutaj o różnego rodzaju żelach, maściach, tabletkach i zastrzykach. To właśnie te dwie ostatnie formy preparatów cieszą się największym zainteresowaniem wśród sportowców. Która z nich jest najskuteczniejsza? Jak się okazuje, oba te rodzaje preparatów na stawy z kwasem hialuronowym mają swoje plusy i minusy.
Zastrzyki z kwasu hialuronowego na stawy
Wiskosuplementacja, czyli wstrzykiwanie kwasu hialuronowego w stawy cieszy się coraz większą popularnością zarówno wśród sportowców, jak i osób starszych lub zmagających się z chorobami układu kostnego. Metoda ta polega na zaaplikowaniu substancji bezpośrednio do przestrzeni stawowej. Zabiegi te wykonywane są przez pielęgniarkę bądź pielęgniarza przy pomocy bardzo cienkiej igły. Wstrzykiwanie kwasu hialuronowego w stawy jest całkowicie bezbolesne i nie wywołuje dyskomfortu u osoby, która zdecyduje się na właśnie ten rodzaj suplementacji.
Podstawową zaletą wstrzykiwania kwasu hialuronowego jest to, że w przeciwieństwie do tabletek dawka omija barierę, jaką jest układ pokarmowy. W przypadku preparatów w postaci kapsułek substancja rozprowadzana jest po całym organizmie. Z kolei podczas wstrzykiwania kwasu hialuronowego w stawy cała dawka jest dostarczana bezpośrednio do torebki stawowej, co zapewnia większą skuteczność suplementacji i przyspiesza pojawienie się jej efektów. Warto tutaj mieć na uwadze fakt, że wiskosuplementacja nie jest kuracją przeciwbólową. Zastrzyki hialuronowe na stawy mają na celu jedynie zwiększenie lepkości pozostałej mazi stawowej lub pobudzenie błony stawowej do wydzielania jej większej ilości. Wiskosuplementacja nie zwalczy więc ewentualnego stanu zapalnego, którego leczeniem powinien zająć się odpowiedni lekarz. Ortopedzi zauważają jednak, że zastrzyki z kwasu hialuronowego do stawu kolanowego znacznie poprawiają jego amortyzację. To natomiast przekłada się na lepszą ruchliwość i funkcjonalność całej nogi, a także zmniejszenie bólu odczuwanego podczas chodzenia.
Jakie są natomiast minusy suplementowania kwasu hialuronowego w postaci zastrzyków na stawy? Przede wszystkim sama forma wiskosuplementacji może być dla wielu osób odstraszająca. Chociaż płynny kwas hialuronowy na stawy jest wstrzykiwany przez specjalistę, jest to dalej inwazyjna metoda aplikowania suplementu i lekarz nigdy nie jest w stanie dać stuprocentowej pewności, że nie dojdzie do np. uszkodzenia nerwu lub powstania bolesnej opuchlizny. Zniechęcająca może być także cena wiskosuplementacji. Zastrzyki z kwasem hialuronowym na stawy nie są refundowane przez NFZ. To oznacza, że pacjent musi sam zakupić ampułki z preparatem, a następnie opłacić usługę wykonania wkłucia przez pielęgniarkę lub pielęgniarza. W przypadku zastrzyków z kwasem hialuronowym na stawy cena pojedynczej sesji wiskosuplementacji może osiągać nawet do kilkuset złotych. Z kolei samodzielne wykonywanie zastrzyków może skończyć się tragicznie - istnieje bowiem duże ryzyko zakażenia, uszkodzenia połączeń nerwowych, a nawet paraliżu. Zastrzyki z kwasu hialuronowego są więc zazwyczaj stosowane jako doraźna, lecz bardzo skuteczna suplementacja.
Preparaty z kwasem hialuronowym na stawy w formie tabletek
Suplementy w postaci tabletek z pewnością nie są obce osobom aktywnym fizycznie lub prowadzącym zdrowy tryb życia. Tego typu preparaty są dostępne bez recepty i można nabyć je zarówno w aptekach, jak i w drogeriach i marketach. Wśród nich nie brakuje także suplementów wzmacniających układ kostny. Preparaty na stawy z kwasem hialuronowym w postaci tabletek to alternatywa dla wiskosuplementacji odpowiednia dla osób o ograniczonym budżecie lub bojących się igieł.
Niezaprzeczalnym plusem suplementacji preparatami na stawy z kwasem hialuronowym jest jej elastyczność. Oczywiście warto skonsultować ją z lekarzem, jednak substancja ta naturalnie występuje w ludzkim organizmie, przez co ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej jest bardzo niskie. Kwas hialuronowy przeznaczony do suplementacji doustnej może być także mieszany z innymi substancjami, które mogą wzmocnić jego działanie. Mowa tutaj m.in. o przeciwzapalnej kurkumie, wzmacniającej witaminie D lub stanowiącej główny budulec chrząstki stawowej glukozamizynie. Szczególną popularnością cieszą się jednak preparaty z kolagenem i kwasem hialuronowym na stawy, które są dostępne także w wersji wegańskiej. Kolagen jest białkiem stanowiącym główny budulec skóry, kości, a także ich łączeń. W połączeniu z kwasem hialuronowym na stawy tworzy suplement, który działa kompleksowo - tj. nawilżająco, wzmacniająco i regenerująco. Forma tabletki natomiast sprawia, że jego suplementacja jest prosta i przyjemna, co znacznie ułatwia jej regularne stosowanie. Preparat na stawy z kwasem hialuronowym można wówczas dołączyć do swojej codziennej rutyny, zapewniając sobie tym samym stałe źródło tej substancji. Tabletki są również znacznie tańsze od zastrzyków dostawowych, dzięki czemu na ten rodzaj suplementacji może pozwolić sobie znacznie więcej osób.
[products=3153,1615,2891,3237]
Minusem preparatów z kwasem hialuronowym na stawy w formie tabletek jest natomiast ich zmniejszona efektywność. Po zażyciu trafiają one do układu pokarmowego i tam ulegają rozpadowi. Uwolniona zawartość kapsułek jest natomiast wchłaniana przez kosmyki tworzące wnętrze jelita grubego, które posiadają naczynia krwionośne i limfatyczne. Preparat na stawy z kwasem hialuronowym trafia wówczas do układu krwionośnego i jest rozprowadzany po całym organizmie. To przekłada się na zmniejszoną efektywność tej formy suplementacji, a w przypadku niskiego stężenia - nawet całkowity brak efektów. Zaleca się więc wybieranie preparatów z kwasem hialuronowym na stawy, w których stanowi on ok. 90% zawartości kapsułki.
Wiskosuplementacja czy tabletki - który kwas hialuronowy na stawy jest lepszy?
Wybór między zastrzykami z kwasu hialuronowego na stawy a preparatami w formie tabletek powinien być uzależniony przede wszystkim od budżetu. Jeśli jest on dość wysoki, z pewnością warto zainwestować w wiskosuplementację. Regularne stosowanie zastrzyków na stawy z kwasem hialuronowym może znacznie poprawić kondycję kośćca, co przełoży się na jeszcze lepsze samopoczucie i większą efektywność treningów. Jeśli budżet jest ograniczony, to tabletki również spełnią tutaj swoją rolę. Na rynku aptecznym dostępnych jest wiele różnych preparatów na stawy z dużym stężeniem kwasu hialuronowego, co znacznie ułatwia znalezienie odpowiedniego suplementu. Należy jednak pamiętać o tym, że substancja ta nie jest lekarstwem. Jeśli ból stawów po aktywności fizycznej pojawia się regularnie i uniemożliwia dalsze treningi, konieczna może okazać się wizyta u lekarza rodzinnego.
Źródła:
- Alina Beata Ostałowska, Sławomir Święchowicz, Bogdan Koczy, Tomasz Stołtny, Dariusz Nowak, Marta Skowron, Ewa Birkner, Sławomir Kasperczyk: Wiskosuplementacja w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego
- Danuta Czajkowska, Małgorzata Milner-Krawczyk, Marta Kazanecka: Kwas hialuronowy – charakterystyka, otrzymywanie i zastosowanie. Wydział Chemiczny, Instytut Biotechnologii, Zakład Technologii i Biotechnologii Środków Leczniczych, Politechnika Warszawska, 00-664 Warszawa
- https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/leczenie-chorej-chrzastki-stawowej-kwasem-hialuronowym
- M Dymkowska-Malesa, Z Walczak: Suplementacja w sporcie, Nowiny Lekarskie, 2011
- https://medycynasportowa.edu.pl/resources/html/article/details?id=184220&language=pl
- https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/197964
- https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/kolagen-w-jaki-sposob-wspiera-prace-fizjoterapeuty?