Na ten efekt składa się szereg czynników. Zawsze są to: dieta, trening, siła psychiki oraz suplementacja. Kiedy następuje napompowanie mięśni chcemy zachować je jak najdłużej. Aby Wam w tym pomóc opiszę nieco substancję odpowiedzialną za to oraz bardzo przydatny do tego rodzaj suplementu.
Tlenek azotu (NO) jest substancją działająca wielopłaszczyznowo. Oddziałuje na różne układy organizmu wspomagając swoimi pozytywnymi właściwościami (zależnie od układu przez jaki jest wytwarzany). Naturalny tlenek azotu w organizmie wytwarzany jest z argininy będącej aminokwasem względnie egzogennym. Wytworzenie NO z argininy odbywa się w reakcji:
L-arginina + NADPH + O2 → L-cytrulina + NADP + H2O + NO
Lub prościej:
Arginina -> Cytrulina + NO
Żadna reakcja biochemiczna nie może w organizmie odbyć się bez udziału odpowiednich enzymów odpowiedzialnych za dany proces. W tym wypadku może się to odbyć na trzy główne różne sposoby podzielone ze względu na miejsca w których produkowany jest tlenek azotu.
Są to:
- tkanki układu nerwowego,
- śródbłonek naczyń krwionośnych,
- układ immunologiczny (odpornościowy) wraz z komórkami układu sercowo – naczyniowego.
Boostery tlenku azotu są suplementami pełniącymi rolę wzmagającą poziom produkcji tlenku azotu przez organizm. W boosterach stosuje się różne rodzaje substancji aminokwasowej, z której naturalnie produkujemy NO, czyli argininy. Dlaczego? Otóż nie można działać bezpośrednio przy pomocy NO, gdyż jest on związkiem bardzo niestabilnym, zaś organizm może z niego korzystać w bardzo krótkich okresach czasu. Trzeba, więc zadziałać pośrednio (arginina) lub jeszcze bardziej się oddalić. Dokładniej chodzi o cytrulinę, z której możemy wyprodukować argininę, a z tej z kolei wytworzyć NO. Podstawową formą aminokwasu argininy, która dodawana jest do kompleksu azotowego, jest L-Arginina.
Dodawane są jej większe ilości w stosunku do innych form, gdyż nie jest ona w stanie osiągnąć wymaganego pułapu działania ze względu na swoją niestabilność w organizmie ludzkim. Najpopularniejszą i jednocześnie bardzo skuteczną formą argininy jest tak zwane AKG (alfa-ketoglutaran argininy - ketokwas), który otrzymywany jest za sprawą dezaminacji kwasu glutaminowego. AKG ze swoimi właściwościami buforu daje możliwość uzyskania optymalnego odczynu pH, dzięki czemu zwiększa się skuteczność całego kompleksu NO.
AKG jest również bardzo dobrym antykatabolikiem jednakże działa zdecydowanie krócej niż inne suplementy ukierunkowane ściśle w stronę roli antykatabolicznej. AKG w skuteczny sposób zwiększając produkcję NO, pozwala na zwiększenie aktywności receptorów NMDA (receptory kwasu glutaminowego) odpowiedzialnych za optymalną i naturalną odpowiedź organizmu na stresory (czynniki stresu).
Alfa-ketoglutaran dodawany jest w mniejszych ilościach, gdyż jest:
• bardziej skuteczny jeśli chodzi o metabolizowanie,
• bardziej biodostępny i stabilny, przy czym wystarcza na dłużej.
W boosterach tlenku azotu ważne jest, aby nie działał zbyt krótko. Nie tylko działanie podczas wykonywanego treningu jest ważne. Owszem mogą zwiększyć one wytrzymałość i postępy siłowe, aczkolwiek pora po treningowa jest równie ważna. Regeneracja mięśni jest procesem pozwalającym na odbudowanie włókien mięśniowych, a to daje nam możliwość dalszych treningów bez przeszkód oraz szansę na zrobienie jeszcze większych postępów. Do przedłużenia działania kompleksu azotowego używa się cytruliny. Prócz możliwości wytwarzania z niej argininy przez niektóre komórki może ona służyć do wzmocnienia procesów regeneracyjnych włókien mięśniowych.Korzysta się w tym celu z L-cytruliny lub z jej znacznie lepszej formy – jabłczanu cytruliny. Podstawowa forma tak jak w przypadku argininy jest zbyt niestabilna żeby była w pełni skuteczna.
Jakie korzyści płyną z korzystania z boosterów NO?
Pozwala nam na skuteczniejszą regulację ciśnienia krwi w układzie krwionośnym. Regulacja polega na podwyższaniu i obniżaniu ciśnienia krwi w zależności od potrzeb w danym momencie. Dodatkowo niweluje ryzyko powstawania skrzepów i daje możliwość skuteczniejszego rozkurczania naczyń krwionośnych. Zwiększając produkcję NO, nasze naczynia krwionośne zwiększają swoją objętość, a dzięki temu mogą otrzymać większe ilości krwi. Z kolei przyjmując więcej krwi, przyjmują więcej tlenu oraz składników mineralnych. Zjawisko to okazuje się bardzo skuteczne w przypadku tymczasowego zwiększenia naturalnego NO organizmu w okresie wysiłku fizycznego. Dodatkowo trzymając się zasad diety na pewno wszelkie niezbędne składniki mineralne zostaną dostarczone.
Same boostery zwykle stosowane są cyklicznie tak jak kreatyna. Arginina jest również prekursorem kreatyny, więc boostery przed treningowe idealnie komponują się z kompleksami kreatynowymi po treningu. Booster działa antykatabolicznie przed sesją treningową, jednocześnie zwiększając wytrzymałość i pracę podczas wysiłku, kreatyna natomiast aktywuje reakcję hamującą kataboliczne procesy wywołane wysiłkiem fizycznym. Ponadto pozwoli na wzmocnienie i budowę nowych włókien mięśniowych aktywując fazę anaboliczną naszych mięśni. AKG z boosteru jako bufor z właściwościami uzyskiwania optymalnego pH zwiększa skuteczność kreatyny, gdyż ta działa lepiej w określonych warunkach (pH). Dodatkową korzyścią z kompleksu azotowego jest fakt, iż efekt pompy mięśniowej oraz NO polepszające natlenowanie komórek można odnieść możliwości zwiększenia dostępu do zapasu energii.Zwiększona jest wtedy skuteczność aminokwasów i cukrów w stosunku do naszego organizmu. Dzieje się tak również przy pomocy resyntezy ATP (adenozyno-tri-fosforan) pozwalającej na szybszą odbudowę magazynu energii, czyli glikogenu (cukier zapasowy). Dlatego też często do argininy dodawane są węglowodany. Dają bonus w postaci zastrzyku energii przed wysiłkiem fizycznym.
Włókna mięśniowe ulegają procesowi rozrywania. Boostery tlenku azotu natomiast pozwalają na umocnienie i zwiększenie grubości włókien mięśniowych, powodując tym samym nadkompensację po treningową. Polepszeniu ulegają również zdolności antyoksydacyjne, czyli przeciwutleniające. Dzieje się to w okresie największego narażenia na ataki wolnych rodników, które atakują nasze komórki. W boosterach prawie zawsze znajdują się mniejsze lub większe ilości kreatyny ze względu na korzyści wcześniej przeze mnie wymienione – nie jest zasadą, że oba związki muszą występować oddzielnie. Tak samo w przypadku zawartości witamin i minerałów, a także innych aminokwasów w kompleksach azotowych – dzięki temu wchłanianie aminokwasów dodatkowo znajdujących się w suplemencie jest znacznie lepsze i skuteczniejsze, a pozytywne działanie na tkankę mięśniową jest wzmożone. Jest to tak zwana reakcja synergiczna. Jedna substancja wzmacnia działanie drugiej dając o niebo lepsze efekty treningowe.
Podsumowanie głównych korzyści płynących z boosterów NO:
- Zwiększenie ilości nukleotydów cyklicznych. Normalnie powstają one podczas połączenia grupy fosforanowej z dwoma grupami hydroksylowymi pochodzącymi należącymi do reszty cukrowej. To z kolei owocuje nam wzmocnienie produkcji białek w organizmie.
- Obniżenie właściwości agregacyjnych płytek krwi. Agregacja jest procesem zlepiania się płytek krwi. Zmniejsza się wtedy ryzyko takich powikłań jak na przykład zawał mięśnia sercowego.
- Układ immunologiczny korzysta w pozytywny sposób na zwiększeniu ochrony oraz skuteczniejszą walką z różnego rodzaju wirusami i bakteriami. Regulacja odpowiedzi odpornościowej.
- Ochrona przed utlenianiem cholesterolu, co z kolei obniża ryzyko zawału mięśnia sercowego oraz ryzyko miażdżycy. Pozwala skuteczniej wyłapywać niebezpieczne, wolne rodniki.
- Możliwość osiągnięcia hipertrofii mięśniowej przez co mięśnie zwiększają objętość, a użylenie staje się bardziej widoczne.
- Zwiększenie zasobów energetycznych.
- Lepsze natlenowanie tkanek i naładowanie substancjami mineralnymi.
- Zwiększony transport aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach chemicznych (BCAA).
- Zwiększony transport cukrowców, a więc i szybsza odbudowa glikogenu (cukru zapasowego, który jest magazynowany, zaś uwalniany jest przekładany na energię).
- Zwiększenie wydolności oraz progresu siłowego.
Janusz Ziółkowski - Dietetyk