Leptyna a odchudzanie

Jeżeli interesujesz się tematem kontroli wagi ciała, prędzej czy później trafisz na artykuły o leptynie. Nazywana „hormonem sytości”, wytwarzana jest przez komórki tłuszczowe, leptyna pomaga nam odejść od stołu we właściwym momencie, informując właściwy ośrodek w mózgu o wystarczającej ilości dostarczonej energii. Między innymi to dzięki leptynie relacja pomiędzy uczuciem głodu i sytości zachowuje równowagę (pod warunkiem, iż niewłaściwym trybem życia nie zaburzymy harmonijnego przebiegu tych procesów!). Przyjrzyjmy się dzisiaj bliżej temu, w jaki sposób leptyna wiąże się z odchudzaniem.

Jak działa leptyna

Peptyna jest anoreksygenicznym hormonem peptydowym biorącym udział w licznych procesach metabolicznych. Podstawową funkcją leptyny w organizmie jest kontola apetytu, a co za tym idzie – wagi. Ponadto odgrywa ona rolę w obszarach takich jak:

• metabolizm tłuszczu oraz glukozy
• termoregulacja ciała
• regulacja ciśnienia tętniczego
• regulacja dojrzewania płciowego
• regulacja gęstości kości
• wytwarzanie naczyń krwionośnych
• reakcje zapalne i immunologiczne

Leptynooporność

Tkanka tłuszczowa już od dłuższego czasu nie jest postrzegana jedynie jako zapasy energetyczne. Nasze rezerwy tłuszczowe biorą aktywny udział procesach, które zapewniają organizmowi równowagę. Jako organ dokrewny i endokrynologiczny, tkanka tłuszczowa produkuje m.in. właśnie leptynę. Ponieważ korelacja pomiędzy ilością tkanki tłuszczowej i poziomem tego hormonu w organizmie ma charakter bezpośredni, osoby borykające się z podwyższonym BMI bądź otyłością, produkują większe ilości leptyny od tych, które mieszczą się w zdrowych zakresach.

Podwyższona ilość leptyny, utrzymująca się dłuższy czas, skutkuje obniżeniem wrażliwości na hormon receptorów znajdujących się w podwzgórzu mózgowym. To właśnie receptory te uruchamiają uczucie sytości, które ułatwia nam kontrolowanie objętości posiłków. Gdy przyzwyczaimy mózg do wysokiego poziomu leptyny, zwyczajnie przestaje on na nią reagować. Nabyta w ten sposób leptynooporność utrudnia kontrolę nad wagą. Co więcej, zwiększone ilości leptyny mogą także prowadzić do rozwoju insulinooporności, a w następstwie – do cukrzycy typu 2.

Leptyna a skuteczne odchudanie

Kontrola łaknienia, za jaką odpowiada leptyna czyni z niej ważne oręże w walce z podwyższonym apetytem. Zaburzona produkcja leptyny wpływa na niekontrolowany przyrost wagi już na najwcześniejszych etapach naszego życia.[1] Dlatego tak ważna jest dbałość o właściwą wagę u dzieci i nastolatków. Podwyższony poziom leptyny we wczesnej fazie rozwoju może zasadniczo utrudnić utrzymanie wagi w dorosłym życiu. Warto również zauważyć, że skutki zwiększonej ilości leptyny są takie same jak rezultaty jej niedoboru – w rzadkich przypadkach, u chorujących na otyłość rejestruje się niewystarczającą produkcję leptyny, mającą swe źródła w skłonnościach dziedzicznych.

Co prawda apetyt jest wypadkową wielu czynników, a podwyższone łaknienie może być spowodowane np. zwiększoną aktywnością fizyczną, niskimi temperaturami, reakcją emocjonalną na bodźce zewnętrzne bądź wewnętrzne, oraz nieregularną dietą i zbyt dużymi przerwami między posiłkami, działanie przeciwotyłościowe leptyny nie ulega wątpliwości. Normalizuje ona odkładanie tkanki tłuszczowej, aktywuje jej rozkład i wpływa na metabolizm.

Kobiety, w związku z aktywnością estrogenu oraz większą zawartością tłuszczu w budowie ciała, mają naturalnie wyższy poziom leptyny w organizmie w porównaniu z mężczyznami (mowa o nawet 2-3-krotnie większym stężeniu!).

Mechanizm działania leptyny jest zaburzony i utrudnia nam kontrolę nad łaknieniem:

• gdy wzrasta nam ilość tkanki tłuszczowej i stan ten utrzymuje się dłużej;
• gdy intensywnie się odchudzamy i stężenie leptyny spada, a apetyt pozostaje na podwyższonym poziomie;
• gdy niedosypiamy, gdyż najwięcej leptyny wydzielamy w godzinach nocnych.

Jak sobie pomóc w kontroli apetytu i wagi:

• Obliczając swoje faktyczne zapotrzebowanie kaloryczne i trzymając się zdrowych wartości
• Jedząc bez pośpiechu i o regularnych porach
• Redukując bodźce zewnętrzne w trakcie posiłku (TV, social media, wszystko co nas rozprasza)
• Trzymając się z góry określonych porcji
• Czekając po zjedzeniu naszykowanej porcji aż informacja o sytości dotrze do mózgu, zanim sięgniemy po dokładkę
• Pijąc minimum 2 litry wody dziennie
• Pilnując stałych godzin snu

[1] https://endokrynologiapediatryczna.pl/contents/files/a_1685.pdf

[products=1369,1549,1413]