Kofeina - legalny doping?
Kofeina to jedna z najczęściej stosowanych substancji wspomagających aktywność fizyczną. Naturalnie występuje w różnych roślinach, głównie w ziarnach kawy. W zależności od źródła bywa nazywana inaczej – np. teiną (z herbaty), guaraniną (z guarany) czy mateiną (z yerba mate) – ale wszystkie te określenia odnoszą się do tej samej substancji.
Znana jest z działania pobudzającego, dlatego często słyszymy, że „dodaje energii”.
Z technicznego punktu widzenia – kofeina blokuje receptory odpowiedzialne za odczuwanie zmęczenia, co sprawia, że czujemy się bardziej rześko i gotowi do działania.
Jak kofeina wpływa na nasz organizm?
Czysta kofeina to biały, bezwonny proszek – wygląda jak typowy suplement. Około godzinę po spożyciu można odczuć najsilniejsze działanie kofeiny. Do efektów należą m.in.:
- uczucie pobudzenia,
- poprawa koncentracji,
- zmniejszenie senności,
- szybszy czas reakcji,
- potencjalne obniżenie ryzyka stanów depresyjnych.
W kontekście sportu – to właśnie uczucie pobudzenia przed treningiem jest jednym z najważniejszych atutów. Gdy brakuje energii i motywacji, kofeina może okazać się konkretnym zastrzykiem mocy.
Kofeina a wyniki siłowe – co mówią badania?
Naukowcy udowodnili, że kofeina pozytywnie wpływa na siłę mięśni oraz intensywność treningów siłowych. W jednej z metaanaliz zauważono wzrost siły od 3 do 7% w przypadku maksymalnych powtórzeń.
Przykłady z badań:
- Uczestnicy jednego z eksperymentów zwiększyli ciężar w przysiadach o 3% po spożyciu kofeiny w porównaniu do grupy placebo.
- W innym badaniu osoby trenujące brazylijskie jiu-jitsu podniosły o 3 kg więcej w maksymalnym wyciskaniu.
- Kiedy zawodnicy przyjęli 3 mg kofeiny na kilogram masy ciała i wykonali ćwiczenia z maksymalną prędkością, ich sztanga poruszała się o niemal 8% szybciej, a całkowita praca wykonana podczas treningu była większa.
Kofeina a spalanie tłuszczu
W świecie kulturystyki kofeina cieszy się także opinią skutecznego wsparcia w spalaniu tłuszczu. Często stanowi składnik tzw. „fat burnerów”, ponieważ wspomaga procesy termogenezy i utleniania tłuszczów, co może zwiększać dzienne spalanie kalorii.
Badania pokazują, że kofeina może przyspieszyć metabolizm nawet o 5–7%. Przykład? U osób spożywających 2000 kcal dziennie może to oznaczać spalanie nawet 140 kcal więcej.
Warto jednak dodać, że choć efekt ten istnieje, to sam w sobie nie wystarczy, by znacząco wpłynąć na redukcję tkanki tłuszczowej bez wsparcia odpowiedniej diety i ruchu.
Kofeina a wytrzymałość
Nie tylko trening siłowy korzysta na kofeinie. W sportach wytrzymałościowych również odgrywa ważną rolę.
W badaniu z udziałem kolarzy, osoby spożywające 200 mg kofeiny ukończyły wyścig o 2 minuty szybciej niż grupa kontrolna. Co więcej – efekt był zależny od dawki: im więcej kofeiny, tym lepszy wynik.
Z podobnych korzyści mogą cieszyć się biegacze, pływacy czy sportowcy trenujący interwałowo. Co ciekawe, kofeina częściej daje silniejsze efekty u osób zaawansowanych, niż u początkujących.
A co z hormonami?
Badania wykazały, że regularne spożywanie kofeiny może podnieść poziom testosteronu i jednocześnie obniżyć poziom estrogenów u mężczyzn. W jednym z eksperymentów stwierdzono wzrost testosteronu o 12% po treningu u osób, które przyjęły kofeinę przed wysiłkiem.
Efekt ten może być związany z większą intensywnością treningu – im więcej pracy, tym większa odpowiedź hormonalna.
Ile kofeiny mają popularne produkty?
- Kawa (235 ml): ok. 133 mg
- Espresso (30 ml): ok. 40 mg
- Herbata (235 ml): ok. 53 mg
- Energetyki (500 ml): ok. 160 mg
- Pepsi bez cukru (330 ml): 69 mg
- Mountain Dew (330 ml): 68 mg
Bezpieczna, dzienna dawka kofeiny dla osoby dorosłej to około 400 mg – to mniej więcej 3 filiżanki kawy albo dwie kapsułki kofeiny w formie suplementu. Dzieci i kobiety w ciąży powinny jednak znacząco ograniczać jej spożycie.
Suplementacja – dla kogo i kiedy?
Najlepsze efekty kofeiny odczuwają osoby, które zazwyczaj spożywają jej mało. Organizm przyzwyczaja się do jej działania – osoby pijące codziennie kilka kaw mogą zauważyć mniejszy efekt stymulujący po dodatkowej dawce.
Standardowe kapsułki zawierają 200 mg kofeiny. Przyjęcie jednej lub dwóch na godzinę przed treningiem to najczęściej rekomendowany sposób stosowania. To dobre rozwiązanie zwłaszcza dla osób, które nie piją kawy lub nie mają możliwości jej przygotowania przed ćwiczeniami.
Skutki uboczne? Warto znać ryzyko
Choć kofeina jest uważana za bezpieczną, ma też swoje minusy:
- działa moczopędnie (na początku, potem organizm się przyzwyczaja),
- może prowadzić do uzależnienia psychicznego (rutyna przedtreningowa),
- nagłe odstawienie u osób regularnie ją spożywających może skutkować sennością, bólami głowy i rozdrażnieniem,
- spożywana zbyt późno – zaburza sen,
- w większych dawkach (powyżej 600 mg) może wywołać niepokój, bóle głowy, a nawet stany lękowe.
Kofeinowy zastrzyk energii od Activlab – wybierz formę dla siebie
W ofercie Activlab znajdziesz szeroki wybór produktów z kofeiną, które sprawdzą się zarówno w trakcie treningów, jak i w codziennym biegu. Niezależnie od tego, czy wolisz kapsułki, płynne shoty, czy tabletki musujące – każdy znajdzie coś dla siebie:
- Caffeine Power – kapsułki z solidną dawką kofeiny, idealne przed treningiem lub intensywnym dniem. Wygodne w podróży.
- Energy Shot – poręczny shot, który działa błyskawicznie. Idealny na siłownię lub do pracy.
- Energy Tabs – musujące tabletki z kofeiną i witaminami. Smaczny napój z efektem pobudzenia i orzeźwienia.
- Black Wolf Shot – mocny pre-workout z kofeiną, tauryną i beta-alaniną. Dla wymagających sportowców.
- Thermo Shape Hydro OFF – spalacz tłuszczu w formie płynu z kofeiną i L-karnityną. Działa pobudzająco i wspiera redukcję.
Produkty Activlab to nie tylko efektywność, ale też wygoda stosowania – sprawdzą się świetnie w podróży, na siłowni i wszędzie tam, gdzie nie ma czasu na kawę.
👉 Zobacz wszystkie: https://www.activlab.pl/najlepsza-kofeina
Podsumowanie
Nie bez powodu kofeina od lat cieszy się uznaniem zarówno wśród amatorów, jak i profesjonalnych sportowców. To nie tylko szybki zastrzyk energii – to substancja realnie wpływająca na siłę, wytrzymałość, koncentrację i efektywność treningów. Badania potwierdzają jej pozytywny wpływ na wydolność fizyczną, spalanie tłuszczu oraz odpowiedź hormonalną organizmu.
Choć kofeina nie zastąpi odpowiedniego planu treningowego i diety, może być bardzo wartościowym wsparciem – szczególnie wtedy, gdy brakuje sił, motywacji lub po prostu potrzebujesz pobudzenia „tu i teraz”.
Warto pamiętać o rozsądnym dawkowaniu i wyborze formy, która najlepiej odpowiada Twoim potrzebom. A jeśli szukasz sprawdzonych i wygodnych rozwiązań – produkty Activlab z kofeiną oferują wiele praktycznych opcji: od kapsułek, przez shoty, aż po tabletki musujące. Kofeina nie zrobi treningu za Ciebie – ale może sprawić, że wykonasz go lepiej.
Więcej informacji na temat suplementacji, treningu oraz prawidłowego odżywiania znajdziesz na mojej stronie www.domagalsky.pl oraz na Instagramie @domagalsky_coach.
Źródła:
- Grgic J, Sabol F, Venier S, et al. Caffeine Supplementation for Powerlifting Competitions: An Evidence-Based Approach. J Hum Kinet. 2019;68:37-48. Published 2019 Aug 21. doi:10.2478/hukin-2019-0054.
- Grgic J, Mikulic P. Caffeine ingestion acutely enhances muscular strength and power but not muscular endurance in resistance-trained men. Eur J Sport Sci. 2017 Sep;17(8):1029-1036. doi:10.1080/17461391.2017.1330362. Epub 2017 May 24. PMID:28537195.0
- Diaz-Lara FJ, Del Coso J, García JM, Portillo LJ, Areces F, Abián-Vicén J. Caffeine improves muscular performance in elite Brazilian Jiu-jitsu athletes. Eur J Sport Sci. 2016 Nov;16(8):1079-doi: 10.1080/17461391.2016.1143036. Epub 2016 Feb 10.
PMID: 26863885. - JOUR Giráldez Costas, Verónica, González García, Jaime Lara, Beatriz, Del Coso, Juan, Wilk, Michal, Salinero, Juan 2020/07/09 Caffeine Increases Muscle Performance During a Bench Press Training Session 10.2478/hukin-2020-0024 Journal of Human Kinetics.
- Van Schaik L, Kettle C, Green R, Irving HR, Rathner JA. Effects of Caffeine on Brown Adipose Tissue Thermogenesis and Metabolic Homeostat: A Review. Front Neurosci. 2021 Feb 4;15:621356. doi: 10.3389/fnins.2021.621356. PMID: 33613184; PMCID: PMC7889509.
- Astrup A, Toubro S, Cannon S, Hein P, Breum L, Madsen J. Caffeine: a double-blind, placebo-controlled study of its thermogenic, metabolic, and cardiovascular effects in healthy volunteers. Am J Clin Nutr. 1990 May;51(5):759-67. doi:10.1093/ajcn/51.5.759. PMID: 2333832.
- Bracco D, Ferrarra JM, Arnaud MJ, Jéquier E, Schutz Y. Effects of caffeine on energy metabolism, heart rate, and methylxanthine metabolism in lean and obese women. Am J Physiol. 1995Oct;269(4 Pt 1):E671-8. doi: 10.1152/ajpendo.1995.269.4.E671. PMID: 7485480.
- Astrup A, Breum L, Toubro S, Hein P, Quaade F. The effect and safety of an ephedrine/caffeine compound compared to ephedrine, caffeine and placebo in obese subjects on an energy restricted diet. A double blind trial. Int J Obes Relat Metab Disord. 1992 Apr;16(4):269-77. PMID: 1318281.
- Talanian JL, Spriet LL. Low and moderate doses of caffeine late in exercise improve performance in trained cyclists. Appl Physiol Nutr Metab. 2016 Aug;41(8):850-5. doi: 10.1139/apnm-2016. Epub 2016 Apr 1. PMID: 27426699.
- Lopez DS, Wang R, Tsilidis KK, Zhu H, Daniel CR, et al. (2015) Role of Caffeine Intake on Erectile Dysfunction in US Men: Results from NHANES 2001-2004. PLOS ONE 10(4): e0123547
- Wedick NM, Mantzoros CS, Ding EL, et al. The effects of caffeinated and decaffeinated coffee on sex hormone-binding globulin and endogenous sex hormone levels: a randomized controlled trial. Nutr J. 2012;11:86. Published 2012 Oct 19. doi:10.1186/1475-2891-11-86
- Paton CD, Lowe T, Irvine A. Caffeinated chewing gum increases repeated sprint performance and augments increases in testosterone in competitive cyclists. Eur J Appl Physiol. 2010 Dec;110(6):1243-50.
doi: 10.1007/s00421-010-1620-6. Epub 2010 Aug 25. PMID: 20737165. - Caffeine content in foods and beverages 2022 UpToDate https://www.uptodate.com/contents/image?
imageKey=OBGYN%2F79304 - James Foster Mar 13, 2022 The Most Caffeinated Soft Drinks Caffeine Informer https://www.caffeineinformer.com/the-most-caffeinated-soft-drinks
- Winston, A., Hardwick, E., & Jaberi, N. (2005). Neuropsychiatric effects of caffeine. Advances in Psychiatric Treatment, 11(6), 432-doi:10.1192/apt.11.6.432
[products=1447,3492,3491,3178,3191,1587,2607,1362,2603,2605]