Czym są elektrolity?
Elektrolity to minerały, które po rozpuszczeniu w wodzie przyjmują formę jonów zdolnych do przewodzenia impulsów nerwowych. Do najważniejszych elektrolitów zaliczamy m.in. sód (Na+), potas (K+), magnez (Mg2+) oraz wapń (Ca2+). Każdy z tych minerałów pełni unikalne funkcje w organizmie i jest niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania. Sód jest kluczowym elektrolitem regulującym równowagę płynów w organizmie oraz ciśnienie krwi. Pomaga również w przewodzeniu impulsów nerwowych i skurczach mięśni. Wapń jest niezbędny dla zdrowych kości i zębów, wspomaga również przewodnictwo nerwowe, skurcze mięśni oraz krzepnięcie krwi. Potas opowiada za prawidłowe funkcjonowanie mięśni, w tym serca, oraz regulację równowagi kwasowo-zasadowej. Z kolei magnez uczestniczy w setkach reakcji enzymatycznych, wspomaga syntezę białek oraz produkcję energii.
Jaką pełnią rolę w organizmie?
- Regulacja równowagi wodnej – elektrolity pomagają w utrzymaniu właściwej objętości płynów w komórkach oraz krwi. Sód pomaga utrzymać odpowiednią ilość płynów w przestrzeni zewnątrzkomórkowej, natomiast potas jest ważny dla przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Równowaga między tymi elektrolitami zapewnia prawidłowe ciśnienie osmotyczne i ciśnienie krwi.
- Przewodzenie impulsów nerwowych – elektrolity są niezbędne do przesyłania impulsów nerwowych. Jony sodu i potasu uczestniczą w tworzeniu potencjałów czynnościowych, które są podstawą komunikacji między komórkami nerwowymi. Wapń wspomaga uwalnianie neuroprzekaźników w synapsach, a magnez stabilizuje błony komórkowe i reguluje funkcjonowanie receptorów nerwowych.
- Skurcze mięśni – potas, wapń i magnez odgrywają kluczową rolę w skurczach mięśni, w tym w funkcjonowaniu serca. Wapń inicjuje proces skurczu poprzez wiązanie się z białkami kurczliwymi (aktyna i miozyna). Z kolei potas jest niezbędny do relaksacji mięśni po skurczu, a magnez pomaga regulować poziomy wapnia w komórkach mięśniowych.
- Utrzymanie pH krwi – elektrolity pomagają utrzymać odpowiedni poziom pH krwi, co jest niezbędne dla wielu procesów metabolicznych. Wodorowęglany umożliwiają regulację kwasowo-zasadową, neutralizując nadmiar kwasów i zasad.
Elektrolity a upały
W upalny dzień wystarczy nawet kilka godzin bez przyjmowania płynów, by na własnej skórze odczuć skutki uboczne nawet lekkiego odwodnienia. Woda stanowi aż 60% masy ciała człowieka, dlatego odpowiedni poziom nawodnienia powinien być priorytetem w trakcie upałów. Nasze ciało próbuje wtedy ochłodzić się poprzez pocenie, co prowadzi do szybkiej utraty wody i elektrolitów. Jeżeli nie uzupełniamy w ciągu dnia ich niedoboru, możemy doprowadzić do osłabienia, zawrotów głowy, skurczów mięśni, a nawet do poważnych stanów, takich jak udar cieplny.
Odwodnienie organizmu początkowo objawia się silnym pragnieniem oraz suchością w ustach. Następnie dochodzi do zmniejszenia ilości oddawanego moczu oraz pogłębiającego się zmęczenia, któremu mogą towarzyszyć bóle głowy oraz skurcze. Zaburzenia równowagi elektrolitowej mogą być nie tylko następstwem upałów, ale także zatruć pokarmowych (biegunki, wymioty), jak również niewłaściwej diety ubogiej w minerały. Grupami szczególnie narażonymi na negatywne skutki odwodnienia są osoby starsze oraz dzieci.
Jak utrzymać odpowiedni poziom elektrolitów?
- Pij wodę wzbogaconą o elektrolity – w czasie upałów warto sięgać po elektrolity w postaci napojów izotonicznych czy tabletek musujących. To szybki i prosty sposób na uzupełnienie niezbędnych minerałów.
- Spożywaj produkty bogate w elektrolity – uzupełnij dietę m.in. o banany, pomarańcze, szpinak, orzechy, awokado oraz jogurt.
- Unikaj nadmiernej ilości alkoholu i kofeiny – spożywanie tych substancji w czasie upałów może przyspieszyć utratę płynów i elektrolitów z organizmu.
- Regularnie nawadniaj organizm – regularnie sięgaj po płyny, nawet jeśli nie odczuwasz pragnienia. Picie małych ilości wody przez cały dzień jest bardziej efektywne, niż spożywanie dużej ilości na raz.
Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w czasie upałów, kiedy ryzyko odwodnienia wzrasta. Utrzymywanie równowagi elektrolitowej pozwala cieszyć się długimi letnimi dniami, bez obawy o pogorszenie samopoczucia spowodowane niedoborem minerałów.
[products=1455, 2890, 2891,2936,3512]