Dieta paleo – czy jest dla Ciebie?

Czy dieta paleo, oparta na sposobie żywienia praktykowanym przez naszych przodków z epoki paleolitu ma zastosowanie we współczesnym świecie? Czy potrafimy układać nasze posiłki w myśl ludzi żyjących tysiące lat temu? Wreszcie – czy taka dieta jest dla nas dobra?

Czym jest dieta paleo?

Dieta paleo, znana również jako „dieta jaskiniowców”, to współczesna próba odtworzenia sposobu żywienia ludzi z epoki paleolitu. Została zapoczątkowana w latach 70. XX wieku przez gastroenterologa Waltera Voegtlina, a następnie spopularyzowana przez dra S. Boyda Eatona, profesora antropologii z Uniwersytetu Emory’ego. Uważał on, iż organizm ludzki jest stworzony do diety paleo. W swojej książce „The Paleolithic Prescription” argumentował, że nowoczesna dieta nam nie służy, zatem powinniśmy powrócić do tej, praktykowanej w społeczeństwie zbieracko-łowieckim (do czego zostaliśmy genetycznie zaprogramowani)[1]. Czy współczesne choroby są wynikiem dzisiejszych nawyków żywieniowych? Taką opinię reprezentuje Eaton oraz zwolennicy diety paleo.

Głównym celem „diety jaskiniowców” jest bowiem powrót do sposobu odżywiania przypominającego jadłospis pierwszych ludzi. Zakładając, iż organizm ludzki jest genetycznie niedopasowany do współczesnej diety, która pojawiła się wraz z praktykami rolniczymi, należy całkowicie odrzucić produkty będące konsekwencją przejścia z myśliwsko-zbieraczego trybu życia oraz wykluczyć z jadłospisu produkty przetworzone. Nie da się ukryć, że rolnictwo zmieniło sposób, w jaki jemy – wprowadziło między innymi zboża, nabiał, czy rośliny strączkowe. Ta szybka zmiana diety wg. znawców wyprzedziła zdolność organizmu do adaptacji. Dlatego też borykamy się z otyłością, cukrzycą oraz chorobami serca.

Co jeść, a czego unikać na diecie paleo?

Produkty zbliżone do modelu żywieniowego naszych przodków:

• Owoce i warzywa
• Orzechy i nasiona
• Mięso: drobiowe (indyk, kurczak, gęś, kaczka), chuda wołowina, podroby, zając, królik, baranina, dziczyzna
• Owoce morza
• Ryby: łosoś, tuńczyk, pstrąg, halibut, dorsz, flądra, sola, śledź, sardynka
• Jajka
• Zdrowe tłuszcze roślinne: olej kokosowy, olej lniany, olej z awokado, oleje z orzechów i pestek, oliwa z oliwek)

Produkty, których należy unikać:

• Żywność wysoko przetworzona
• Zboża: pszenica, orkisz, żyto, ryż, kasze
• Cukry rafinowane
• Rośliny strączkowe (fasola, soczewica, groszek, ciecierzyca)
• Nabiał
• Warzywa zawierające skrobię

Przykładowe menu na diecie paleo

Jeśli chcecie przetestować, czy dieta paleo jest dla Was, spróbujcie skorzystać z poniższych propozycji posiłków:

ŚNIADANIE (opcja 1)

Jajka smażone na oleju kokosowym

ŚNIADANIE (opcja 2)

Pancakes z banana i 2 jajek smażonych na oleju kokosowym

ŚNIADANIE (opcja 3)

Smoothie szpinakowe z połówką banana i imbirem

ŚNIADANIE (opcja 4)

Jajko pieczone w awokado

ŚNIADANIE (opcja 5)

Sałatka owocowa (jabłko, banan, śliwka, truskawki)

OBIAD (opcja 1)

Sałatka z pomidorem, ogórkiem, kurczakiem i oliwą z oliwek

OBIAD (opcja 2)

Boczniaki z czosnkiem, posypane natką pietruszki, smażone na oliwie z oliwek

OBIAD (opcja 3)

Krewetki smażone z czosnkiem na oliwie z oliwek

OBIAD (opcja 4)

Pieczony kurczak ze szparagami

OBIAD (opcja 5)

Dorsz pieczony w pomidorach

KOLACJA (opcja 1)

Pieczone frytki z warzyw (marchew, cukinia, pietruszka)

KOLACJA (opcja 2)

Carpaccio z tuńczyka

KOLACJA (opcja 3)

Jajka gotowane na twardo + warzywa

KOLACJA (opcja 4)

Sałatka z awokado, pomidora, ogórka i sałaty rzymskiej z dodatkiem chili i oleju lnianego

KOLACJA (opcja 5)

Zapiekany łosoś ze szpinakiem i pomidorkami koktajlowymi

Plusy i minusy diety paleo

Dieta paleo ma sporo pozytywnych stron i dla wielu osób może być fantastycznym rozwiązaniem – bazuje na produktach nieprzetworzonych, a także pozbawiona jest zbędnych konserwantów oraz soli (dzięki czemu zapobiegać może wielu chorobom cywilizacyjnym). Wśród wymienianych korzyści „diety jaskiniowców” badacze wymieniają: utratę wagi, regulowanie gospodarki lipidowej i insulinowej, poprawę tolerancji glukozy, czy poprawę czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych[2].  Z drugiej strony pojawiają się także głosy krytyczne odnoszące się do diety paleo, takie jak: niepotrzebna eliminacja produktów mlecznych (co może sprzyjać występowaniu niedoborów wapnia i białka) oraz produktów bogatych w błonnik (kasze, pieczywo pełnoziarniste), które usprawniają pracę jelit i zapobiegają zaparciom. Trzeba mieć także na uwadze, że jest to dieta kosztowna, wymagająca często samodzielnego przygotowywania posiłków. Istnieją ponadto pytania dotyczące hipotezy diety paleo. Naukowcy argumentują, że różnice w diecie naszych przodków z epoki paleolitu mogły wynikać z wielu czynników, w tym położenia geograficznego, klimatu i dostępności do pożywienia – czy możemy mieć zatem pewność, że nasze współczesne menu odpowiada temu sprzed tysięcy lat?

Źródło:

[1] https://www.livescience.com/53368-paleo-diet.html

[2] https://www.healthline.com/nutrition/5-studies-on-the-paleo-diet#the-studies