Budzisz się, otwierasz oczy, przeciągasz się nieśpiesznie i nagle, bez ostrzeżenia, łapie cię ostry ból w łydce. Mięsień boleśnie się kurczy i dobrą chwilę zajmuje ci porządne rozmasowanie nogi. Znasz takie poranki? Albo: wychodzisz na lekką przebieżkę, równo stawiasz stopy, miarowo oddychasz i gdy przebiega ci przez głowę myśl, że jest naprawdę nieźle, twój mięsień czworogłowy stanowczo sprowadza cię na ziemię, a ból jest tak intensywny, że stajesz w miejscu już po kilku krokach. Czym jest skurcz mięśni i dlaczego się pojawia?
Kurcz czy skurcz czym się różni?
Skurcz i rozkurcz mięśni umożliwiają nam ruch (mięśnie szkieletowe) i funkcjonowanie organizmu (mięśnie gładkie narządów wewnętrznych oraz mięsień sercowy). Nasze mięśnie napinają się i rozluźniają bez przerwy. Część tej regularnej aktywności zachodzi intencjonalnie, ale znakomita większość zupełnie nieświadomie. Zdarza się jednak, że mięśnie kurczą się w sposób bolesny i zupełnie nieintencjonalny.
Gdy włókna mięśni ulegają nagłemu skróceniu, mamy to czynienia z tzw. kurczem, który potocznie nazywamy skurczem. Skurcze mogą świadczyć o chwilowej niedyspozycji lub obniżce formy, ale mogą też wskazywać na poważne niedobory składników odżywczych, niezdrowy tryb życia, wady postawy, przetrenowanie czy urazy mięśni lub stawów. O ile okazjonalne skurcze nie powinny nas martwić, nie wolno lekceważyć skurczów nawracających, a także tych o wysokiej intensywności i długim trwaniu. W niektórych okolicznościach skurcz mięśnia, który uniemożliwia nam swobodny ruch, może narazić nas na niebezpieczeństwo, o czym doskonale wiedzą ci, którzy uprawiają wspinaczkę lub pływactwo.
Najczęstsze przyczyny kurczu
Jeśli regularnie uprawiasz sport, bolesny kurcz mięśni z pewnością nie jest ci obcy. Zmęczone intensywnym wysiłkiem ciało, przy niedostatecznej regeneracji i niewystarczającym nawodnieniu, daje nam w ten sposób znać, że potrzebuje wypoczynku. Bolesne kurcze są szczególnie częste u pływaków, biegaczy i kolarzy, co wiąże się z długotrwałym nadwyrężaniem poszczególnych części ciała.
Co ciekawe, dla naszych mięśni równie dotkliwe w skutkach może być zaniechanie jakiejkolwiek aktywności i długotrwałe przesiadywanie lub wystawanie w jednej pozycji. Nieukrwione, niedotlenione mięśnie (pozycja siedząca z nogami założonymi jedna na drugą!) buntują się i dają o sobie znać w postaci takiego samego bólu kurczowego, jakiego doświadczają sportowcy.
Z jednej więc strony mamy intensywny ruch i przetrenowanie, a z drugiej – zasiedzenie i niewłaściwą postawę ciała. Co jeszcze sprawia, że pojawia się skurcz? Ogólnie rzecz biorąc: niewłaściwy tryb życia. Jeżeli regularnie się nie wysypiasz, żyjesz w przewlekłym stresie, a twoja dieta niewiele ma wspólnego z racjonalnym, zbilansowanym odżywianiem, bardzo możliwe, że twój organizm cierpi na niedobory, które prędzej czy później objawią się m.in. właśnie w postaci bólu kurczowego. Gdy w twojej diecie brakuje magnezu, potasu lub wapnia, procesy przekazywania impulsów nerwowych, które umożliwiają nam mobilność i funkcjonowanie, mogą być zaburzone.
Niedobory powyższych pierwiastków mogą się także wiązać z podwyższoną potliwością, koniecznością przyjmowania leków moczopędnych lub przeczyszczających, a także niewystarczającym nawilżeniem organizmu.
Jak ruch i elektrolity przeciwdziałają skurczom
Mięśnie potrzebują tlenu. Najłatwiej zadbamy o prawidłowe ukrwienie i dotlenienie wstając z kanapy. Na skurcze rzadziej narzekają osoby, które poświęcają umiarkowanej aktywności fizycznej przynajmniej pół godziny dziennie. Obok spacerów, łagodnego joggingu lub przejażdżki na rowerze, nasze mięśnie szkieletowe docenią wszelkiego rodzaju rozciąganie. Dlatego też tak wskazane jest kończenie każdej sesji treningowej porządnym rozluźnieniem ciała i „wyciągnięciem” mięśni, a także włączenie w cykl tygodniowy elementów jogi lub pilatesu. Rozciągnięte, rozruszane mięśnie odwdzięczą się harmonijną pracą i odpornością na kontuzje.
Gospodarka wodna to w przypadku naszego ciała sprawa kluczowa. Nasz organizm w aż 50-70% składa się z wody. Odwodnienie komórek może nieść z sobą katastrofalne skutki, a skurcze mięśni to tylko jeden z objawów, które mu towarzyszą. Zmęczenie, problemy z koncentracją, drgająca powieka, zaburzenia pracy serca – te i inne symptomy mogą świadczyć o niebezpiecznych brakach w pierwiastkach kluczowych z punktu widzenia przewodnictwa impulsów nerwowych. Każdego dnia powinniśmy wypijać minimum 1.5 litra wody (nie licząc innych napojów takich jak kawa czy herbata) i warto zadbać o to, by chociaż część tego zapotrzebowania pokrywać wodą mineralną.
Do prawidłowego funkcjonowania nasz organizm potrzebuje elektrolitów, czyli wodnych roztworów jonów: sodu, chlorku, potasu, magnezu, fosforanu oraz wapnia. Elektrolity umożliwiają przewodzenie wspomnianych impulsów nerwowych i odpowiadają za ogólną homeostazę. By skutecznie zapewnić sobie tzw. równowagę elektrolitową – obok picia wody mineralnej – można rozważyć przyjmowanie preparatów, które błyskawicznie pomogą „nawilżyć” komórki naszego ciała. Suplementy takie są wyjątkowo wskazane dla osób uprawiających sport (regularne wsparcie treningów i regeneracja), dla tych, którzy okresowo potrzebują wzmocnienia (radzenie sobie ze skutkami niewłaściwej diety, wzmożonego stresu lub rekonwalescencja) oraz tych, którzy chcą stanąć na nogi po intensywnej imprezie (łagodzenie odwodnienia spowodowanego spożyciem alkoholu).
Na rynku funkcjonuje wiele preparatów odpowiadających na każdą z powyższych potrzeb. Mogą zawierać różne proporcje i formy pierwiastków, a także występować w różnych postaciach (tabletki musujące, kapsułki, proszek do rozpuszczania). Warto zwrócić uwagę na suplementy, które zawierają komplet elektrolitów i kompleksowo uzupełnią nasze niedobory.
[products=2653, 1548, 1614]