O właściwym poziomie natlenienia krwi szeroko zaczęliśmy dyskutować dopiero przy okazji niebezpieczeństw związanych z pandemią koronawirusa. Kto z nas wcześniej interesował się tym, czym jest saturacja, do czego służy pulsoksymetr i jakie są normy natlenienia krwi? Tlen jest nam niezbędny do życia i prawidłowego funkcjonowania, a badanie jego parametrów to jeden z kroków, jaki podejmują ratownicy medyczni, sprawdzając nasze czynności życiowe. Przyjrzyjmy się zatem bliżej zarówno saturacji, jak i temu jak ją mierzyć w warunkach domowych.
Saturacja, czyli wskaźnik niedotlenienia organizmu
Poziom natlenienia krwi należy do podstawowych mierników naszego zdrowia. Saturacja (łac. saturato – nasycenie cieczy gazem), czyli miara nasycenia krwi tlenem, jest istotnym wskaźnikiem zarówno dla ratowników medycznych, którzy przychodzą z pomocą chorym na COVID-19, jak również lekarzom i pielęgniarkom, którzy dbają o zdrowie pacjentów pooperacyjnych, z niewydolnością oddechową, po zabiegach bronchoskopii czy kobiet w ciąży. Monitorowanie wysycenia krwi tlenem należy do standardowych czynności pomagających ocenić stan zdrowia osób przebywających w szpitalu.
Ze względu na wiek, okresowe lub przewlekłe problemy z niewydolnością oddechową, astmę, a także trudności oddechowe związane z zakażeniem koronawirusem, pomiaru saturacji coraz częściej dokonuje się w warunkach domowych. Umożliwiają go szeroko dostępne pulsoksymetry napalcowe, które mierzą poziom natlenienia szybko, bezboleśnie i precyzyjnie.
Saturacja jak wygląda jej norma? Czym jest wartość krytyczna saturacji?
Poziom natlenienia krwi odpowiedni dla osoby zdrowej mieści się w przedziale od 95 do 98%. Wyniki powyżej 98% właściwe są tylko dla pacjentów poddanych tlenoterapii w warunkach lecznictwa szpitalnego. Wskazania poniżej 95% oznaczają obniżony stopień wysycenia krwi tlenem, przy czym wartości krytyczne plasują się poniżej 70% (bezpośrednie zagrożenie życia). Stała, niska saturacja wiąże się z ryzykiem poważnych uszkodzeń mózgu oraz śmierci.
Natlenienie krwi u osoby dorosłej powinno mieścić się w górnych przedziałach, przy czym warto zwrócić uwagę, iż wpływ na saturację ma palenie papierosów (nieznacznie obniża jej poziom), a także ciśnienie atmosferyczne (przebywanie w wysokich górach wiąże się z okresowym niedotlenieniem organizmu), przewlekłe choroby układu oddechowego oraz wiek (u osób powyżej 70 roku życia zakres saturacji wynosi 94%-98%).
Objawy niedotlenienia
Niska saturacja może się objawiać:
- Uczuciem duszności
- Wrażeniem ograniczonej zdolności do nabrania powietrza
- Sennością
- Nienaturalnym zmęczeniem
- Pogorszoną wydolnością fizyczną
- Przyspieszeniem czynności serca
Jeżeli rezultat pomiaru pulsoksymetrem mieści się w normie, wymienione wyżej objawy mogą nie mieć związku z poziomem saturacji i powinny zostać skonsultowane ze specjalistą. Jeżeli wynik nie mieści się w obrębie zdrowych wartości, a badanie, powtórzone i przeprowadzone w odpowiednich warunkach i we właściwy sposób, wskazuje na ten sam, niezgodny z normą wynik, również powinniśmy zasięgnąć opinii lekarza. Poziom saturacji, powtórzmy, należy do podstawowych parametrów naszego zdrowia.
Pomiar saturacji pulsoksymetrem
Przede wszystkim spójrzmy bliżej na opisywaną normę. Co oznacza saturacja o wartości 96%? Taki poziom natlenienia organizmu wskazuje, iż w chwili badania 96% hemoglobiny transportuje tlen do naszych komórek, umożliwiając nam normalne funkcjonowanie. Nasze najważniejsze organy są w stanie wytrzymać bez tlenu zaledwie kilka minut – tlen jest nam do życia niezbędny.
Pomiaru saturacji dokonuje się pulsoksymetrem. To elektroniczne urządzenie mierzy stopień związania hemoglobiny z tlenem, przedstawiając go w procentach. Saturację opisuje się skrótem SpO2, a wynik pomiaru wygląda przykładowo: SpO2 97%. Poza saturacją, pulsoksymetr wskazuje także puls.
Jak używać aparatu? Pulsoksymetr w wersji kieszonkowej nakłada się przeważnie na palec dłoni. W szpitalach korzysta się często z modeli większych, oferujących dodatkowe funkcje i umożliwiających diagnostykę również z płatka ucha czy czubka nosa. Badanie saturacji z palca jest proste i szybkie. Urządzenie napalcowe powinno nakładać się na palec wskazujący bądź środkowy, paznokciem do góry. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż przygotowując się do badania należy upewnić się, że płytka paznokcia jest czysta i niepokryta lakierem lub sztucznym materiałem (żele, tipsy). Jeśli chodzi o zakłócenia w pomiarze, poza zakrytą powierzchnią paznokci, istotny wpływ na rezultat badania mogą mieć zimne kończyny oraz ruch w trakcie dokonywania odczytu. Podchodząc do badania należy sprawdzić czy nasze dłonie są ciepłe (po powrocie ze spaceru warto dać sobie chwilę czasu, by ciało zdążyło się ogrzać i osiągnąć swoją właściwą temperaturę), a także na moment zaniechać jakichkolwiek innych aktywności.
Czy wiesz, że w naszej ofercie znajdziesz również pulsoksymetry? Sprawdź!
[products=2760]